لکه پوست استخوانی پسته و تاثیر کود آکامکس بر روی عارضه

لکه پوست استخوانی پسته و تاثیر کود آکامکس بر روی عارضه

عارضه لکه‌پوست‌استخوانی در پسته

عارضه لکه‌پوست‌استخوانی در پسته طی چند سال اخیر در مناطق پسته‌کاری کشور و بویژه استان کرمان شیوع پیدا کرده است.
این عارضه بر روی ارقام مختلف پسته به ویژه رقم کله‌قوچی موجب خسارت شدید شده است.

عارضه  لکه پوست استخوانی در میوه پسته

این عارضه در مراحل مختلف رشد میوه دارای علاﺋمی به شرح زیر می‌باشد.

الف) از مرحله شروع تشکیل پوست استخوانی تا سخت شدن آن:

 مرحله شروع تشکیل و سخت شدن پوسته استخوانی در شرایط آب و هوایی استان کرمان تقریباً از اواسط اردیبهشت شروع شده و تا اواخر خرداد و اوایل تیر به طول می‌انجامد.
در این مرحله عارضه به صورت سیاه شدن پوست استخوانی از قسمت رأس به سمت قاعده میوه که در حدود دو سوم آن را می‌پوشاند مشاهده می‌شود.
سپس در روی سطح داخلی پوست استخوانی از سمت رأس به سمت قاعده لایه سفید رنگی تشکیل می‌گردد.

علائم عارضه در مرحله شروع تشکیل پوسته استخوانی تا سخت شدن آن

  a: سیاه شدن پوسته استخوانی      b: تشکیل لایه سفید رنگ در سطح داخلی

ب) از مرحله سخت شدن کامل پوست استخوانی تا مغزبندی و رسیدن محصول:

در این مرحله علاوه بر علاﺋم ذکر شده پوست استخوانی در قسمت آلوده نرم و قابل انعطاف می‌گردد. این قسمت نرم ممکن است در مرحله فرآوری و پوست‌گیری میوه پسته شکسته شود.

علائم عارضه در مرحله سخت شدن کامل پوست استخوانی

همچنین در سطح داخلی پوست استخوانی بعد از نوار قهوه‌ای رنگ، لکه قرمز رنگی نیز مشاهده می‌گردد.

در تعدادی از میوه‌های آلوده در سطح رویی، پوست سبز میوه علاوه بر قهوه‌ای شدن لکه سفید رنگی نیز در وسط میوه مشاهده می‌شود.

مغز میوه‌های آلوده از نظر طعم و مزه تغییری نکرده و مغز در داخل میوه‌های مبتلا به رشد خود ادامه می‌دهد

و فقط در قسمت ناحیه آلوده به علت نازک شدن دیواره پوست استخوانی مغز کمی حجیم‌تر و بزرگ‌تر می‌گردد.

عوامل ایجاد کننده عارضه:

طبق بررسي‌هاي بعمل آمده از وضعيت كيفي آب چاه‌هاي مناطق پسته‌كاري رفسنجان در 65/44 درصد چاه‌ها نسبت كلسيم به منيزيم(Ca/Mg)  كم‌تر از يك مي‌باشد.

بهترين حالت نسبت كلسيم به منيزيم وقتي است كه اين نسبت بيش‌تر از ۲ باشد و وقتي اين نسبت كم‌تر از يك باشد.
با مسموميت منيزيم روبرو هستيم.
احتمالأ کمبود این عنصر در ميوه سبب نرم باقی ماندن و سخت نشدن پوست استخوانی می‌گردد.

در چند سال اخیر به‌دلیل برداشت بی‌رویه و بیش از حد مجاز آب از سفره‌های آب زیر زمینی در اکثر مناطق پسته‌کاری استان کرمان،

کیفیت آب آبیاری در باغ‌های پسته شدیداً کاهش یافته و نسبت عناصر موجود در آب آبیاری و به تبعیت از آن در خاک باغ‌های پسته بهم خورده است.

احتمالاً یکی از دلایلی که در زمان آبیاری باغ به‌ویژه در اواسط اردیبهشت که مصادف با مرحله شروع تشکیل پوست استخوانی می‌باشد میزان عارضه افزایش می‌یابد نیز، به همین دلایل می‌باشد.
احتمالاً با آبیاری باغ‌های پسته میزان جذب منیزیم موجود در آب آبیاری توسط گیاه افزایش می‌یابد، افزایش جذب منیزیم سبب عدم جذب و کاهش عملکرد کلسیم در میوه پسته شده که به‌صورت عارضه در پوست استخوانی بروز می‌نماید.    

تفاوت عارضه لکه پوست استخوانی با خسارت ناشی از سن پسته

در سال‌های اولیه پیدایش عارضه به‌دلیل شباهت ظاهری آن با علائم ناشی از تغذیه سن‌های پسته، سمپاشی‌های بی رویه‌ای با حشره کش اندوسولفان در باغ‌های پسته رواج پیدا کرد،
که متأسفانه هیچ نتیجه‌ای در بر‌نداشت و تنها سبب افزایش مصرف سموم در باغ‌های پسته و آلودگی‌های زیست محیطی بیش‌تر شد.

حد فاصل قسمت سالم و آلوده در سطح داخلی پوست استخوانی در میوه‌های مبتلا به عارضه نوار قهوه‌ای رنگی مشاهده می‌شود که مرز بین ناحیه سالم و آلوده می‌باشد. این نوار در میوه‌های خسارت دیده توسط سن‌ها وجود ندارد.

راه‌های کنترل عارضه

الف) عدم آبیاری باغ‌های پسته به ویژه رقم کله‌قوچی در مرحله حداکثر بروز عارضه (اواسط اردیبهشت)، در کاهش این عارضه می‌تواند مفید باشد .

ب) محلول‌پاشی کلسیم نیز راه مؤثری برای کاهش عارضه می‌باشد. محلول‌پاشی کلرور کلسیم با غلظت 5/2 در هزار، در اواخر فروردین میزان آلودگی میوه‌ها به عارضه را کاهش می‌دهد.’

ج) استفاده از کود آکامکس: اصلاح خاک باغ‌های پسته می‌تواند تأثیر مناسبی در اصلاح نسبت کلسیم به منیزیم به نفع کلسیم داشته و میزان عارضه را کاهش دهد.

کود آکامکس با دارا بودن سولفات(So4) بالا حدود 50 درصد و همچنین کلسیم بالا (11درصد) از طریق اصلاح خاک و تنظیم پ هاش خاک
باعث افزایش قدرت درخت در جذب کلسیم و همچنین سایر عناصر میکرو خواهد شد.

استفاده از کود آکامکس در باغ‌های پسته، علاوه بر کاهش میزان عارضه، سبب افزایش ضریب نفوذ آب و ذخیره رطوبتی خاک،
افزایش بازدهی آب آبیاری،بهبود و استحکام
ساختمان خاک (به ویژه خاک‌های سدیمی)، اصلاح خاک‌های رسی و دارای لایه متراکم، کاهش پ‌هاش خاک‌های سدیمی، کاهش پ‌هاش ریزوسفر و افزایش جذب عناصری مانند آهن و روی، جلوگیری از سله بستن خاک، کاهش سمیت عناصر فلزی سنگین، کاهش اثر سمی کلرور سدیم و … می‌گردد.
لذا با توجه به شوری بالای خاک در اکثر مناطق پسته‌کاری استان کرمان، کاربرد و استفاده از کود آکامکس در باغ‌های پسته امری مفید می‌باشد.